کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز اثر نجف دریابندری  دو جلدی

معرفی

کتاب «مستطاب آشپزی» یا از سیر تا پیاز، نوشته‌ی نجف دریابندری، مترجم خوش‌قلم ایرانی است که آن را با همراهی همسرش، فهیمه راستکار، تالیف کرده است. از سیر تا پیاز، دو جلد کتاب خوشمزه و دوست‌داشتنی است. زبان ساده و شیرین نویسنده، غذاپختن را به یک مشغله‌ی جذاب با پایانی خوش تبدیل می‌کند. اگر عشق به آشپزی دارید و می‌خواهید با زبان طعم‌ها و عطر و بوی خوش خوراکی‌ها عشقتان را به اطرافیان ابراز کنید، این کتاب دست شما را می‌گیرد و قدم‌به‌قدم تا زمان بردن ظرف خوش‌رنگ‌ و لعاب غذا بر سر سفره، همراهی‌تان می‌کند. این مجموعه، فهرست بلندبالایی را از طرز پخت انواع غذاهای ایرانی و فرنگی با زبان و شرحی ساده در اختیار خواننده قرار می‌دهد. کتاب مستطاب آشپزی علاوه‌بر طرز پخت انواع خوراکی‌ها در بخشی از کتاب، اطلاعات جالبی درباره‌ی مکتب‌های آشپزی ایرانی، چینی، رومی، هندی، ترکی، عربی، اسپانیایی، ژاپنی، ایتالیایی، فرانسوی و روسی ارائه می‌دهد و همچنین به طور جداگانه، طرز پخت غذاهای مکتب‌های یادشده در اختیار خواننده قرار می‌گیرد. در لابه‌لای مطالب کتاب، خواننده اطلاعاتی را درباره‌ی پیشینه‌ی خوراکی‌ها و سبک‌های مختلف پخت هر غذا دریافت می‌کند. در جلد نخست کتاب، یک ضمیمه‌ی ۸۰ صفحه‌ای تمام‌رنگی با عنوان «آشنایی از نزدیک» وجود دارد که در آن شکل انواع میوه، سبزی، ادویه، ماهی، حبوبات و قسمت‌های مختلف مرغ و گوشت و مراحل پخت گوشت و مرغ با تصویر و مرحله‌به‌مرحله قرار گرفته است. بااطمینان می‌شود گفت کسی که تاکنون دستی بر آتش پخت‌وپز نداشته است، با این کتاب در کنار یک آشپز کاربلد و خوش‌بیان با کلی اطلاعات مفصل قرار می‌گیرد و می‌تواند آسوده‌خیال باشد که نتیجه‌ی کار حتما قابل‌خوردن و لذت‌بردن خواهد بود. نجف دریابندری، نویسنده و مترجم نام‌آشنای ایرانی است که با بیش از ۴۰ سال فعالیت، کارنامه‌ای درخشان و تحسین‌برانگیز به جای گذاشته است. او در سال ۱۳۰۸، در شهر آبادان به دنیا آمد. پدرش، ناخدا خلف دریابندری، متولد چاه‌کوتاه و مادرش، مریم، متولد بوشهر است. از دیگر آثار مؤلف مستطاب آشپزی می‌توان به ترجمه‌ی کتاب‌های «یک گل سرخ برای امیلی» و «گوربه‌گور» نوشته‌ی ویلیام فاکنر، «رگتایم و بیلی باتگیت» اثر دکتروف، «معنی هنر» از هربرت رید و «پیامبر و دیوانه» نوشته‌ی جبران‌خلیل‌جبران اشاره کرد. نجف دریابندری در دوران زندان

کتاب‌های خوشمزه

آشپزی از آن دسته موضوعاتی است که هر فردی را با هر نوع سلیقه‌ای به خود جذب می‌کند. تقریبا اکثر مردم جهان، نوعی کشش و علاقه به آشپزی‌کردن دارند؛ اما معمولا یا شیوه‌ی آشپزی را بلد نیستند یا آشپزی‌شان خوب از آب در‌نمی‌آید. نیاز به یادگیری روش‌های متنوع و مختلف آشپزی، کم‌کم زمینه‌ای شد برای چاپ کتاب‌های آشپزی توسط کسانی که در آشپزی سرشته و مهارت دارند. سرآشپزها و علاقه‌مندان به نوشتن دستور پخت‌های آشپزی در سراسر جهان، با تالیف کتاب‌های آشپزی شروع به معرفی شگردها، رازهای آشپزی و جدیدترین غذاها کردند. این کتاب‌های خوشمزه دیگر جایگاهی ویژه برای علاقه‌مندان خود پیدا کرده‌اند. در کشور خودمان ایران هم این نوع کتاب‌ها کم نیستند که باب‌طبع سلیقه‌ی ایرانیان تالیف و منتشر شده‌اند. مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز، آشپزی از میان آشپزخانه‌های مادران تا آشپزخانه‌های بهترین رستوران‌ها را یکجا به شما ارائه می‌دهد.

مستطاب؛ چیزی فراتر از یک کتاب آشپزی

نجف دریابندری یکی از مترجمان برجسته‌ی آثار فلسفی و کلاسیک غرب است که با نوشتن کتاب مستطاب آشپزی همه را شگفت‌زده کرد. وی به خاطر علاقه‌ی خود به آشپزی، به تالیف این کتاب اقدام کرد. ماجرای نوشتن این کتاب به زمانی بازمی‌گردد که وی در زندان به سر می‌برد و در این دوران با آشپزی آشنا شد. دریابندری بعد از اینکه آزاد می‌شود، با کمک همسرش فهیمه راستکار در مدت هشت سال، نگارش این کتاب را به پایان می‌رساند. دنیای زیبا و خوش‌آب‌ورنگ مستطاب آشپزی شما را چنان غرق لذت‌بردن از طعم‌ها و خوراکی‌های متنوع و لذیذ می‌کند که آشپزی برایتان سرگرم‌کننده‌ترین و لذت‌بخش‌ترین کار می‌شود. این کتاب شما را با انواع روش‌های آشپزی از سراسر دنیا آشنا می‌کند و اطلاعات کاملی را از انواع خوراکی‌ها و نحوه‌ی استفاده‌ی هریک برای به دست آوردن طعم‌های جدید و خوشمزه در اختیارتان قرار می‌دهد. کتاب مستطاب آشپزی فقط یک کتاب با مجموعه‌ای از دستورپخت‌های چند یا چندین غذا، دسر و… نیست. دریابندری هم صرفا یک آشپز نیست؛ بلکه نویسنده‌ای است که آشپزی می‌کند و مستطاب تنها کتاب آشپزی است که نویسنده‌ی آن قبل از اینکه یک سرآشپز باشد، یک نویسنده بوده است. نویسنده در این کتاب با لحن گرم و قلم توانایش با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند. دریابندری معتقد است آشپزی مسئله‌ای جدا از فرهنگ نیست و همین دیدگاه منحصربه‌فرد او، این اثر را چیزی فراتر از یک کتاب آشپزی کرده است. نویسنده‌ی کتاب مستطاب آشپزی در مقدمه‌ی کتاب خود می‌گوید: «اولین نکته‌ای که خواننده‌ی گرامی باید بداند این است که هیچ‌کس با خواندن کتاب آشپزی، آشپز نمی‌شود؛ اما نکته‌ی دوم این است که هیچ آشپزی و نیز هیچ‌کسی که خیال آشپزشدن داشته باشد، از کتاب آشپزی بی‌نیاز نیست.»

از سیر تا پیاز آشپزی

کتاب مستطاب آشپزی دریابندری در دو بخش، به‌طور کامل تمام ریزه‌کاری‌های آشپزی و انواع دستور پخت‌ها را به مخاطبانش آموزش می‌دهد. اگر شما یک فرد بی‌تجربه در آشپزی هستید، در بخش اول که «آشنایی و آموزش» نام دارد، با لوازم، عملیات و مواداولیه‌ی آشپزی با عکس و شرح و تفسیر آشنا می‌شوید و در بخش دوم با نام «دستورهای پخت‌وپز» در جریان دستور پخت‌ها قرار می‌گیرید؛ همچنین دریابندری در این کتاب به‌طور مفصل انواع مکاتب آشپزی را بررسی کرده است و مکاتب ایرانی، چینی و رومی را به‌عنوان مکتب‌های مادر در آشپزی معرفی می‌کند. در قسمت‌های دیگر به بررسی آشپزی ایرانی، هندی، ترکی، عربی، اسپانیایی، چینی، ژاپنی، ایتالیایی، فرانسوی و روسی پرداخته است. دریابندری در مستطاب، غذاها را خیلی جدی و با دقت مورد بررسی و آموزش قرار می‌دهد و قبل از اینکه مواداولیه و دستور پخت غذایی را بگوید، ابتدا مخاطبش را با اطلاعات جامعی از تاریخچه و واژه‌شناسی آن غذا و سبک پخت آشنا می‌کند. مثلا در بخش آشپزی ایرانی به طور کامل، آداب و رسوم ایرانیان در آشپزی را از شاهنامه‌ی فردوسی گرفته تا متون صفوی و حتی سنگ برجسته‌های باستانی گردآوری و ارائه کرده است؛ همچنین از نظر فرهنگ و ادب سعی بر این داشته برای اصطلاحات و وسایل آشپزی و آشپزخانه از واژه‌های فارسی استفاده کند. اطلاعاتی که دریابندری در این مستطاب در مورد غذاها ارائه می‌دهد، به‌قدری جامع است که می‌توان آن را در حد یک دایره‌المعارف دانست.

اصل و نسب خوراکی‌ها

دریابندری در این کتاب به سراغ گذشته‌ی خوراکی‌ها می‌رود و پیشینه و اصل‌ونسب آن‌ها را بررسی می‌کند. وقتی به آن بخش از کتاب می‌رسیم که درباره‌ی غذای پاستاست، متوجه می‌شویم که دریابندری پاستا را که در لغت به معنی خمیر است، به غذایی به نام «بند قیا» که در زمان صفویان پخته می‌شد، بی‌شباهت نمی‌بیند. دریابندری کتاب مستطاب را با معرفی مقیاس، پیمانه، کارد و تخته‌ی برش شروع کرده و در هر بخش به صورت تخصصی و جامع مباحثی چون آشپزخانه، بهداشت محیط‌زیست، مواد خوراکی، ادویه، ترکیب ادویه و… را بررسی می‌کند. نویسنده، در جلد اول کتاب مستطاب در یک قسمت ۸۰ صفحه‌ای، برای آن دسته از کسانی که از مواد غذایی و وسایل و مواد آشپزی هیچ سررشته‌ای ندارند؛ به طور مفصل و دقیق  انواع میوه، سبزی، ادویه، ماهی، حبوبات و قسمت‌های مختلف مرغ و گوشت و مراحل پخت گوشت و مرغ را با عکس‌های بسیار باکیفیت، بررسی و معرفی می‌کند.

جمع‌بندی

آشپزی چیزی است که هرگز نمی‌تواند از زندگی بشر حذف شود و بسیاری از افراد علاقه‌مندند به سفره خود تنوع بدهند. یکی از بهترین راه‌ها برای این کار استفاده از کتاب‌های آشپزی و شروع پخت و پز به روش‌های تازه است. یکی از بهترین کتاب‌های آشپزی موجود در ایران که به کمک آن می‌توانید غذاها و نوشیدنی‌های جدید یاد بگیرد و در آشپزی شجاع تر شوید کتاب نجف دریابندری یا همان مستطاب آشپزی است که با لحن جذابی هم نوشته شده است و علاقه‌مندان به ادبیات و غذا را باهم به خود جذب می‌کند.