کتاب تفسیر خواب اثر زیگموند فروید

معرفی

کتاب «تفسیر خواب» نوشته‌ی «زیگموند فروید» و ترجمه‌ی «شیوا رویگریان» است. فروید در این کتاب به معرفی نظریه خود از تعبیر خواب با توجه به ذهن ناهشیار فرد می‌پردازد. کتاب تفسیر خواب در بردارنده تلاش فروید در رمزگشایی خواب و به نوعی دربردارنده بخش‌های بزرگی از اصلی‌ترین نظریات فروید در زمینه سرکوب، سانسور، نظریه جنسی و رابطه خودآگاه و ناخودآگاه وی است. در توضیحات پشت جلد کتاب آمده است: «بیش از یک قرن پیش فروید با نوشتن این کتاب، برای تفسیر خواب و رویا، که پیش از آن موضوع حدس و گمان‎‌های عوامانه و سطحی بود، پایه و اسلوبی علمی و نظام‌مند فراهم کرد و گامی بزرگ در زمینه‌ی جست و جوی علمی در ذهن انسانی و فهم پدیده‌ها و مسائل ذهنی برداشت. با این حال در آغاز کتاب پیش از ارائه نظریه خویش، یعنی تلقی خواب دیدن به منزله‌ی تحقق آرزو، سابقه تحلیل علمی رویا‌ها را به تفصیل بررسی کرد که آن نیز نمونه‌ای از کار دقیق پژوهش‌گرانه و ارج‌شناسی تلاش‌های دیگران به‌شمار می‌آید. فروید خواب‌ها را «بزرگراهی به درون ناخودآگاه» می‌دانست و عالمان پس از او نیز چون خود او از این بزرگراه برای راه یافتن به جهان پیچیده‌ی ذهن انسانی بهره‌های بسیار بردند. روان‌کاوی و روان‌درمانی امروز بی‌تردید به کار پیشاهنگ و پیشتاز فروید دین بسیار دارد.» این کتاب را نشر «مرکز» منتشر کرده است.

اهمیت تفسیر خواب

برای بسیاری از افراد که همیشه به رویاهایشان فکر می‌کنند و اندیشیدن به این موضوع برایشان جالب است، خواندن کتاب تفسیر خواب، می‌تواند بسیار راه گشا باشد. یکی از مهمترین کتاب‌هایی که تاکنون در مورد تحلیل رویا و خواب نوشته شده است، «تفسیر خواب»  اثر «زیگموند فروید» است. این کتاب بدون شک پژوهشی بی‌سابقه در مورد مکانیزم رویاپردازی است. زیگموند فروید در این کتاب پژوهش جدیدی در مورد ناخودآگاه فرد مطرح می‌کند. بسیاری از این موارد دریچه‌ای است به سوی فهم ایده‌های فروید در مورد روانکاوی. کتاب، شامل تمام پژوهش‌های فروید در مورد رمزگشایی رویاهاست و ماحصل اندیشه‌های او در مورد رابطه‌ی خودآگاه، ناخودآگاه، سرکوب و سانسور است. این کتاب اثری بسیار مهیج و خواندنی است که نشان‌دهنده‌ی استعداد فروید به عنوان یک نظریه‌پرداز و نویسنده‌ی مقتدر در زمینه روانکاویست. بسیاری از منتقدان و صاحب نظران این کتاب را به همراه کتاب «اولسیس» اثر «جیمز جویس»، به عنوان دو کتاب بزرگ قرن بیستم به شمار آورده‌اند.

ناخودآگاه، به مثابه کوه یخ

فروید در نظریاتش بیان می‌دارد که ذهن انسان از دو بخش «خود‌آگاه» و «نا‌خودآگاه» تشکیل شده است. قسمت خودآگاهانه‌ی ذهنی، به سادگی قابل درک است و دقیقا همان چیزی است که در زمان هشیاری به آن دسترسی داریم. اما منشا بسیاری از رفتارهای هر انسان ضمیر ناخودآگاه اوست. بخشی از ذهن که در حافظه دراز مدت وجود دارد و به راحتی قابل دسترسی و تحلیل نیست. یکی از راه‌هایی که می توان به ضمیر ناخوداگاه دست یافت و نمودی از آن را مشاهده کرد، «تحلیل رویا »است. در واقع خواب و تحلیل آن به این جهت اهمیت دارد که می‌تواند دریچه‌‌ای باشد برای درک ناخودآگاه و در نتیجه درک بهتر رفتارهای هر فرد. فروید در تشبیهی جالب ذهن انسان را همچون کوه یخی در نظر می‌گیرد که در دو سوم آن در آب پنهان است و مابقی از آب سر برآورده است. او «خودآگاه» را را به مثابه آن قسمت بیرونی کوه یخ در نظر می‌گیرد و «ناخودآگاه» را آن قسمتی از می‌داند که درون آب بوده و دسترسی به آن هم به نسبت دشوارتر است. فروید در کتاب تفسیر خواب، تحلیل نمادی خواب را یکی از راه های اصلی پی بردن به مکانیزم عملکرد ناخودآگاه می‌داند.

رویا؛ جایی برای تحقق آرزو

درون‌مایه‌ی اصلی این کتاب همین گزاره‌ی خبری است که حاصل پژوهش‌های مهم فروید درمورد خواب و رویاهاست: «رویا هر فرد، تحقق آرزوهای آن فرد است که همیشه میل به رسیدن به آن را داشته اما آن آرزوها و امیال در طی مکانیزمی سرکوب شده است.» در واقع، آرامشی که هر فرد در رویا احساس می‌کند ناشی از همین حس خوب رسیدن به خواسته‌ای سرکوب شده است. «کابوس» نیز حاصل تعارض یبن تحقق آرزوها و امیال سرکوب شده و ارضای حقیقی آنان است. در فصول متعدد این کتاب شرح بسیاری از رویاهای افراد مختلف آورده شده است. این افراد بیشترشان از مراجعه کنندگان به فروید بوده‌اند. فروید در این کتاب با بیان مثال‌های متعددی از نمونه رویاهای بیمارانش و تحلیل هر کدام از آن‌ها ، به درک بهتر مفاهیم مطرح شده در کتاب کمک زیادی می‌کند و فهم آن را برای مخاطب عام راحت‌تر خواهد کرد. فروید در جایی گفته است: «کتاب تعبیر خواب شامل با ارزش‌ترین کشفیاتی است که من شانس به دست آوردن آن‌ها را داشته‌ام.»

زندگی شخصی فروید

زیگموند فروید را به درستی پدر علم روانکاوی می‌دانند. در واقع علم روانکاوی، از نظریات فروید درباره‌ی ناخوداگاه سرچشمه می‌گیرد. فروید در ۱۸۵۶ در وین به دنیا آمد. تحصیلات خود را در دانشگاه وین شروع کرد و سرانجام استاد دانشگاه در رشته ی «نوروپاتولوژی» شناخته شد. او تقریبا بیشتر عمرش را به مطالعه و تحقیق درمورد روانکاوی پرداخت و در این بین بسیاری از بیماران را که دچار عارضه‌ها و مشکلات ذهنی و روان‌پریشی شده بوده‌اند را مورد درمان قرار داد. او از روش تداعی آزاد و در میان گذاشتن خاطرات دوران کودکی، برای ریشه‌یابی و درمان منشا اختلات روانی در بیمارانش استفاده می‌کرد. فروید در طول عمرش بیشتر از ۳۲۰ کتاب و مقاله‌ی علمی چاپ کرده است. پژوهش‌ها او تاثیر زیادی بر هنر و ادبیات جهان داشت. فروید دارای شش فرزند بود. «آنا فروید» فرزند آخر او نیز یک روانکاو مشهور بود و «لوسین فروید» نوه‌ی او یکی از نقاشان مهم قرن بیستم محسوب می‌شد. او عاشق جمع آوری عتیقه‌جات از سراسر جهان بود و همیشه در اتاق خود یک قالیچه ایرانی مخصوص داشت. فروید سر انجام در ۳۲ سپتامبر ۱۹۳۹ در هشتاد و سه سالگی، به علت سرطان درگذشت.